Her şey bir senaryo ile başlıyor. Senaryo (Fransızca scénario), Türk Dil Kurumu (TDK) Sözlüğünde iki anlam olarak verilmiştir. Senaryonun birinci anlamı tiyatro oyunu, piyes, film, dizi film vb. eserlerin sahnelerini ve akışını gösteren yazılı metin; ikinci anlamı ise bir olayı başka bir yöne, bir amaca ulaştırmak için uydurulan yalandır. Bizi ilgilendiren anlamı birinci verilen anlamdır. Ancak bu tanım dar bir açıklama içermektedir. Senaryo, bir öykünün görsel dile dökülmesi için belli bir formatta yazılmış yazınsal halidir. Dünya sinema literatüründe script, screenplay, scenarıo şeklinde kullanımları vardır. Amerikan Sinema Terimleri Sözlüğü’nde ise senaryo şu şekilde tanımlanmaktadır.
SENARYO NEDİR?
“SENARYO" İtalyan kökenli bu sözcük yerine günümüzde SCREENPLAY sözcüğü kullanılmaktadır. Eski sözcük bugün daha çok 'hikâyenin ana çizgisi, özeti' anlamında kullanılmaktadır.
Screenplay ise Amerikan Sinema Terimleri Sözlüğü’nde şu şekilde tanımlanmaktadır.
“SCREENPLAY" Karakterlerin davranışlarının, sözlerinin ve çoğu zaman kamera hareketlerinin belirtildiği, sahnelere ayrılmış, özel bir sayfa düzeninde yazılmış olan ve bir filmin temelini oluşturan metindir.
Senaryo, bir düşüncenin, bir fikrin sinemaya uygun şekilde sinema teknikleri göz önüne bulundurularak yazılmış kılavuz bir metindir. Yönetmenin, oyuncuların ve teknik ekibin, onu takip ederek filmi neticelendirdiği bir yol haritasıdır. Görüntünün kelimelere yansımasıdır. İlk satırdan son satırına kadar sinematografik bir düşünce ile kaleme alınır.
Senaryo, bir filme konu olacak olayın, hikâyenin, romanın sinema tekniğine göre sahnelere bölünerek açıklamalar ve diyaloglar tarzında hikâye edildiği yazılardır. Senaryo, sesli filmler çekilmeye başlandıktan sonra ortaya çıkan ve teknik imkânların sinemada her geçen gün daha fazla kullanılmasıyla gittikçe önem kazanan bir türdür. Senaryolar filmlerin çekilmesine temel oluştururlar.
Senaryo kelime anlamı olarak kısa bir-iki cümle olarak gözükse de süreç olarak çok geniş bir süreci kapsamakta ve farklı unsurları içinde barındırmaktadır. Nihai sonuca gelene kadar pek çok değişkene bağlı olarak senaryo değişir. Bir görüntü,
bir hikâye bir haber, bir kitap, bir duyum, bir söylenti, bir mitos vb aklınıza gelebilecek herhangi bir şey ile başlayabilecek olan senaryo esas cümle, konu, hikâye, öyküleme derken karakterler, mekân, ses, diyalog gibi unsurlar ile zenginleşerek daha derinlikli bir hal alır. Belli kalıplardaki yazım şekilleri ile de metne dökülür. Diğer yaratıcı film elemanlarının katkıları ile de son halini alır ve yönetmene teslim edilir.
Hazır senaryoyu görsel dile dökecek olan yönetmendir. Artık senaristin dünyasından şekillenen fikir yönetmenin görsel düşüncesinde hayata geçer. Onun içinde iyi bir hikâyeye ihtiyaç vardır. Joseph L. Mankiewicz’in de ifade ettiği gibi;
“İyi yazılmış bir senaryo zaten yönetilmiş demektir."
Şeyda Şen
