Yapay zekâ hayatımızın her alanında olduğu gibi sağlıkta da devrim yaratıyor. Dünya genelindeki sağlık hizmetleri de bu değişimden önemli derecede etkileniyor. Makine öğrenimi ve yapay zekâ, doktorları, hastaneleri ve sağlıkla bağlantılı tüm diğer alanları etkiliyor.
Verilere göre sağlık sektörüne yönelik yapay zekâ pazarı 2021 yılı itibariyle 6,5 milyar doları aşacak. Sağlık sektöründeki karar vericilerin yüzde 39’unun makine öğrenimi ve kestirimsel analiz sistemlerine yatırım yapmayı planladığı düşünülürse, bu rakamın ilerleyen yıllarda daha da artacağı tartışılmaz.
Hastalıkların doğru bir şekilde tespit edilmesi, yıllarca tıp eğitimi almayı gerektirir. Makine öğrenimi özellikle de derin öğrenme algoritmaları hastalıkların otomatik teşhisi konusunda son dönemde büyük ilerleme kaydetmiş, teşhis sürecini daha ucuz, kolay ve erişilebilir hale getirmiş durumda.
Makine öğrenimi algoritmaları, belirli kalıpları görmeyi doktorlarla aynı şekilde öğreniyor. Tek fark, algoritmaların öğrenebilmek için çok sayıda somut örneğe ihtiyaç duyması ve bunların titiz bir şekilde dijital ortama aktarılmasıdır.
Makine öğrenimi doktorların incelediği teşhis bilgilerinin dijital ortama aktarıldığı aşağıdaki alanlarda faydalı oluyor.
– Bilgisayarlı tomografi taramalarını analiz ederek akciğer kanseri ve felç teşhisi
– Elektrokardiyogramlarını analiz ederek ani kalp krizi riskinin belirlenmesi
– Deri görüntülerini analiz ederek lezyonların sınıflandırılması
– Göz görüntülerini analiz ederek diyabetik retinopati göstergelerinin belirlenmesi
Radyolojide de yapay zekânın faydalarından bazılarının şunlar olması bekleniyor.
– Meme, akciğer veya prostat kanserini tespit etmek
– Santral sinir sistemi tümörlerinin teşhisine yardımcı olmak
– İyi huylu lezyonları kötü huylu olanlardan ayırt etmek
– MR görüntülerindeki beyin dokularının hacim ve oylumunu hesaplamak ve fonksiyonel MR görüntülerini analiz etmek
Yapay zekâ sistemleri, ameliyat öncesinde hastanın verilerini analiz ederek cerrahlara operasyon sırasında yol gösterebiliyor. Sistemler, geçmişteki ameliyatlara dair verileri bir araya getirerek yeni ve daha etkin cerrahi teknikler de geliştirebilir. Gerçekleştirilen araştırmalara göre, yapay zekâ destekli operasyonlarda komplikasyonlar beş kat azalıyor ve hastanede yatma süresi yüzde 21 oranında kısalıyor.
İlaç geliştirmek çok pahalı bir süreçtir. İlaç geliştirme sırasındaki analitik süreçlerin çoğunluğu, makine öğrenimi tarafından çok daha etkin bir şekilde gerçekleştirilebilir. Bu durumun, yıllarca sürebilen çalışmaları kısaltacağı, milyonlarca dolarlık yatırımı azaltacağı artık kesinleşmiş durumdadır.
Farklı hastalar ilaçlara ve tedavilere farklı tepkiler verir. Dolayısıyla, kişiye özel tedavi hastaların yaşam süresinin uzatılması açısından kritik önemdedir. Ancak hangi tedavi yönteminin seçilmesi gerektiğini belirlemekte kullanılan etkenleri tespit etmek kolay değildir. Yapay zekâ “tek tip” tedaviyi tarihe gömerek, kişiye özel tedaviler, terapiler ve ilaçlar önerebilir.
Makine öğrenimi modellerinin, hem rehber-hedef etkileşimlerinin hem de rehber RNA’nın farklı bir hedefe yönelmesinin ortaya çıkarabileceği yan etkileri öngörme konusunda başarısı kanıtlanmış haldedir. Bu durum, insan DNA’sının tüm bölgelerine yönelik rehber RNA’ların geliştirilme sürecini büyük ölçüde hızlandırabilir.
İlgili yazımıza linkten ulaşabilirsiniz.