Kamera Çekim Açıları Nelerdir?

Akroot
Prodüksiyon

Kamera açısı, kameranın nesneye göre konumlandırıldığı açıdır. Bu açı, bizim konuyu nereden gördüğümüz, nereden göstermek istediğimiz ve daha sonrasında da sabitlediğimiz görüntüde izleyicilerin konuyu görecekleri açıdır. Kamerayı kendi gözümüzdür ve gözümüzün tüm hareketlerine sahiptir. Yaklaşır uzaklaşır, Sağa sola, yukarı aşağı hareket eder. Tüm bu hareketlerin sonunda bir açıda karar kılınır ve çerçeveleme bu açıdan yapılır. Bu açı, artık bizim kamera açımızdır. Kamera ile konuyu gördüğümüz yer, konuyu izleyiciye aktardığımız noktadır. Kamera birçok pozisyonda olabileceği gibi, kamera açısı dendiğinde geleneksel olarak aşağıdaki kavramlar ilk akla gelenlerdir.

180 DERECE KURALI

Çekim esnasında obje ile kamera arasında varsayılan açıdır.Kamera çekilen nesnenin etrafında en fazla 180 derece hareket edebilir daha fazla hareket ederse buna aks atlaması denir. Bu kural uyulması şart olan bir kural değildir ancak uyulmadığı zaman gözü rahatsız eder. 180 derece kuralını yerle bir eden bir film örneklendirirsek Matrix’de Keanu Reeves’in kurşunlardan geriye doğru eğilerek kurtulduğu o meşhur sahnedir.

Kurgulama açı-karşı açı, genel-detay çekimler şeklinde örgülenmiş bir yapıdır. Mekan, mekanda bulunan eşyalar ve kamemanın konumu seyirciye tanıtıldıktan sonra kameranın yerinde değişiklik yapılırsa seyircide algılama zorluğu, yanlış anlamalar oluşur.

ALT AÇI

Düşük bir açıda kamera konuya çekim ile göz seviyesinin altında konumlandırılmış şekildedir. Düşük bir açıdan çekim nesneyi daha büyük daha haşmetli gösterir. Karakteri ise daha güçlü ve hâkimiyet hissi vererek göstermeyi sağlar.

Kameranın, yatay ekseni üzerinde, merceği yukarıya dönük olarak yerleştirilmesi, böylece aşağıdan yukarıya doğru eğik bir görüşün ortaya çıkması durumu.

BAKIŞ AÇISI

Karakterin yüzünü yakından gördüğümüz tekniktir. Karakterin o sahnedeki duygusunu en yakın bu teknik anlatır ve seyirciye yansıtır. Seyircinin karakterle bir bütün olduğu bu çekim tekniğinde oyuncunun yaşadığı duygunun seyirciyle bütünleşmesi hedeflenir.

EĞİK AÇI

Bir şeylerin ters gittiğini anlatmanın en kolay yollarından biri eğik açılardır. Neredeyse tüm korku filmlerinde fazlaca kullanılan bir açıdır. Doğru kullanıldığı her yerde filme ayrı bir lezzet katar. Eğik açılar bilinçaltına etki eder. Doğru ve fazlaca kullanılmadığı takdirde izleyiciyi tedirgin eder.

AMORS

Diyaloglu olan sahnelerde kullanılan çekim tekniğidir. Kameranın oyuncunun arka omuz hizasından diğer oyuncuyu kadrajın büyük bölümüne alarak yapılan çekim tekniğidir. Diyalog sırası değiştikçe kameranın da yeri ve gösterdiği oyuncu değişir.

Amors çekim kolay bir çekim açısıymış gibi dursa da en dikkat edilmesi gereken husus aks çizgisidir. İlk amors çektiğimiz bir omuzu daha sonra farklı plana geçip tekrar aynı plana geldiğimizde farklı bir omuzdan çekmemek gerekir bu 180 derece kuralını bozmak demektir. Amors çekim yaparken en çok dikkat etmemiz gereken nokta budur.

DOLLY ZOOM İN-OUT

Film kamerasını taşıyan ve dolly adı verilen kaydırma arabası ileri veya geri çekilirken yani nesneden uzaklaşırken kameranın yakınlaşmasıdır. Dolly yakınlaşırken de kamera uzaklaşabilir. Bu çekim tekniğinin de tıpkı eğik açıda olduğu gibi tedirgin edici bir görüntüsü vardır. Bu nedenle özellikle gerilim filmlerinde sıkça kullanılır.

PAN

Kameranın sağdan sola, soldan sağa yatay düzlemde hareket ettirilmesidir. Pan yaparken birbiri ile ilişkili iki unsur hakkında izleyiciye bilgi vermek ve görüntü içerisindeki nesneleri birbiriyle ilişkilendirmek gerekir. Pan yapıldığı sürece takip edilen nesne net olmalıdır. Pan’ı hızlı yapmak gözü yorar yavaşça yapmak gereklidir ve de geniş açıyla çekim yapılır.

TİLT

Kameranın dikey eksende yukarıdan-aşağıya, aşağıdan-yukarıya doğru yaptığı hareketlere tilt hareket denir. Çekim düzlemi değişmez. Yukarıdan aşağıya yapılan harekete tilt-up denir.

Genel görüntüsü herkes tarafından bilinen veya daha önceki planlarda gösterilen objelerin detayları hakkında bilgi vermek amacıyla kullanılır.

ZOOM

Çekilmek istenen konuyu veya objeyi yakından göstermek için kullanılan tekniktir. Zoom girerken mutlaka geniş açıda başlanır ve net kaybetmemeye çok dikkat edilir. Çok hızlı zoom yapmak gözü yorar. Kısa sürede zoom girip çıkmakta izleyiciye vermek istediğiniz etkiyi vermez. Dolayısıyla zoom yaptığınız da belirli bir süre kalmanız gereklidir.

Peki, Sinemada Hangi Çekim Planları Kullanılır?

Şeyda Şen